Thứ Tư, 18/04/2012 23:11
Nếu công chứng viên không có hành vi giả mạo trong công tác có lẽ đã không dẫn đến vụ kiện giữa các anh chị em trong gia đình
“Chúng tôi muốn gia đình đoàn kết chứ không muốn tranh giành làm gì để cha mẹ tủi lòng. Nhưng anh tôi làm trái với tờ cam kết, buộc lòng chúng tôi phải đi kiện. Mục đích cuối cùng cũng chỉ là muốn có một chỗ thờ cúng ông bà, cha mẹ…’’. Bà Đoàn Thị Bé Mười (SN 1941, ngụ quận 10 - TPHCM) nói khi gửi đơn cho Báo Người Lao Động nhờ giúp đỡ.
Minh họa: NGUYỄN TÀI
Cam kết giao nhà
Theo bà Mười trình bày, sinh thời, cha mẹ bà tạo lập ngôi nhà số 23 (số cũ là 15) Nguyễn Trung Trực, phường 2, TP Tân An, tỉnh Long An (diện tích 8 m x 26 m). Do cha mẹ mất không để lại di chúc, ngày 24-10-1990, 5 anh chị em bà đến Phòng Công chứng Nhà nước tỉnh Long An tiến hành thủ tục giao nhà đất cho ông Đoàn Ngọc Sanh quản lý, sử dụng làm nơi thờ cúng cha mẹ. Tại phòng công chứng, công chứng viên soạn sẵn một văn bản với nội dung: “Nhất trí khước từ nhận phần tài sản thừa kế mà mỗi người được hưởng. Như vậy chỉ còn ông Đoàn Ngọc Sanh là người thừa kế duy nhất được quyền sở hữu căn nhà. Chúng tôi cam kết sau này không vì một lý do gì mà đòi hỏi quyền thừa kế của mình, cũng như không bao giờ xâm phạm đến quyền sở hữu của ông Đoàn Ngọc Sanh”. Nhận thấy văn bản không thể hiện nội dung dùng ngôi nhà làm nơi thờ cúng, mấy anh chị em bà Mười đã yêu cầu và công chứng viên Phạm Đức Hùng viết tay vào dòng chữ “ngôi nhà dùng làm nhà thờ, không được bán”, đóng dấu xác nhận việc bổ sung trên và tất cả cùng ký tên vào văn bản này.
Năm 2007, ông Sanh chuyển quyền sở hữu căn nhà trên cho hai con gái. Lúc này anh chị em bà Mười mới biết ông Sanh đã được cấp quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất vào năm 2000. Bà Mười thay mặt các anh chị em khởi kiện yêu cầu hủy bỏ hợp đồng tặng cho giữa ông Sanh và hai người con gái; công nhận căn nhà là tài sản chung và chia theo pháp luật cho 6 anh chị em.
Bác đơn kiện
Trước đó, bà Mười phát hiện bản cam kết khước từ tài sản thừa kế theo pháp luật ngày 24-10-1990 dòng chữ ghi thêm đã bị công chứng viên Hùng gạch xóa nên gửi đơn tố cáo đến Cơ quan CSĐT Công an thị xã Tân An. Qua điều tra, cơ quan điều tra xác định, ngày 27-10-1990, ông Hùng có xác nhận trong bản cam kết là: “Dòng chữ viết tay trong văn bản đã được tôi gạch bỏ theo yêu cầu của bà Đoàn Ngọc Tám, đại diện cho các đương sự ký tên trong hồ sơ cam kết khước từ tài sản thừa kế”. Thực tế bà Tám không yêu cầu ông Hùng gạch bỏ dòng chữ viết tay đó.
Ngày 13-12-2011, TAND TP Tân An đưa vụ kiện xin chia tài sản chung ra xét xử. Tại phiên tòa, bà Mười giữ nguyên yêu cầu khởi kiện. Ông Sanh có đơn tường trình cho rằng năm 1990, các anh chị em đơn phương tự nguyện làm giấy cam kết khước từ nhận di sản thừa kế căn nhà để ông chính thức sở hữu, từ đó nhà được ông tu bổ, sửa chữa nhiều lần. Năm 2000, ông được Nhà nước cấp quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất. Sau đó do tuổi cao, ông tặng cho hai con gái. Ông khẳng định căn nhà là tài sản riêng của ông cho hai con, không đồng ý yêu cầu khởi kiện của bà Mười và những người có liên quan.
Xét xử sơ thẩm, TAND TP Tân An bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Mười vì “không có bất kỳ văn bản nào xác định quyền sử dụng đất là tài sản chung chưa chia”. Trao đổi với chúng tôi, bà Mười cho biết bà đã có đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm lên TAND tỉnh Long An.
Lập lờ
Điều đáng nói, ngày 26-10-1990, ông Sanh có đơn xin hưởng quyền thừa kế nhà với lời trình bày: “Căn cứ giấy cam kết khước từ nhận tài sản thừa kế của anh em trong gia đình chúng tôi ngày 24-10-1990 đã cùng đồng ý giao quyền thừa kế căn nhà nói trên lại cho tôi được toàn quyền sở hữu. Nay tôi đệ đơn này lên chính quyền địa phương và quý cơ quan chức năng xét cho tôi được hưởng thừa kế căn nhà 15 Nguyễn Trung Trực, cho tôi được đóng trước bạ và sang tên’’. Công văn số 743/SXD.NĐ.90 ngày 22-11-1990 của Sở Xây dựng tỉnh Long An xác nhận nơi đây có nhận đơn của ông Sanh xin được hưởng quyền thừa kế căn nhà đang cư ngụ do cha mẹ mất đi để lại. “Ông Sanh được các anh chị em trong gia đình đồng ý giao cho ông được trọn quyền sở hữu và sử dụng nhà đất thừa kế (có giấy cam kết khước từ tài sản thừa kế được phòng công chứng tỉnh xác nhận đính kèm)’’.
Ngày 16-4-1998, ông Sanh làm đơn xin cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở đã gửi kèm theo các giấy tờ: bản sao hộ khẩu, bản sao giấy chứng minh, bản sao giấy xin hưởng quyền thừa kế nhà.
Vấn đề đặt ra, nếu không có giấy cam kết khước từ nhận tài sản thừa kế đã bị công chứng viên có hành vi giả mạo thì liệu ông Sanh có được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở? Tuy nhiên, dường như vấn đề này không được TAND TP Tân An xem xét.
Hết thời hiệu truy cứu hình sự
Cơ quan CSĐT thị xã Tân An (tháng 6-2009) và VKSND thị xã Tân An (tháng 8-2009) đều xác định hành vi của công chứng viên Phạm Đức Hùng có dấu hiệu tội phạm về tội giả mạo trong công tác. Tuy nhiên, hành vi này thực hiện hơn 18 năm đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, vì vậy không khởi tố vụ án hình sự.
Trong phiên tòa ngày 13-12-2011, ông Hùng được triệu tập với tư cách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đã có đơn xin vắng mặt vì bận đi công tác và vì “không còn nhớ gì sự việc khi thực hiện công chứng của 20 năm trước”.
|
HUỲNH HIẾU
